Sjelljet e foshnjave dhe fëmijëve të vegjël që mund t'ju shqetësojnë: ndrojtja!

Është mjaft e zakonshme që foshnjat dhe fëmijët e vegjël të jenë të turpshëm. Foshnjat mund të “kapen” pas prindërve të tyre, të qajnë në situata të ndryshme shoqërore, të fshihen ose të kthejnë kokën nga njerëzit për ta shmangur qëllimisht kontaktin, ose mund t’i mbyllin sytë.

Fëmijët e vegjël mund të fshihen pas prindërve të tyre, ta shmangin përfshirjen në lojë me bashkëmoshatarët ose të rriturit, ose të refuzojnë të ndërveprojnë me njerëzit e panjohur për ta.

Kryesisht fëmija ka nevojë për kohë që të përshtatet ndërsa kalon kohë me personin, ose njihet me situatën në të cilën gjendet. Ndonjëherë, ndrojtja nuk do të zhduket plotësisht, por fëmija do të jetë gjithnjë e më i qetë dhe i sigurt kur komunikon me të tjerët.

Çfarë mund të bëni?

jepini foshnjës ose fëmijës suaj kohë të ndihet rehat. Mos këmbëngulni në kontakt (qoftë fizik – ta kapni atë, ta puthni, ta përqafoni, t’ia zgjatni dorën, ose kontakt verbal);
tregojini fëmijës se ndjenjat e tij/saj janë në rregull, emërtojini dhe bëjani të qartë se së bashku do të gjeni një mënyrë për ta bërë fëmijën të ndihet më rehat (për shembull, mund të thoni: “Unë shoh që ke pak frikë, sepse nuk i njeh këta fëmijë. Së pari të shkojmë së bashku dhe të shohim se çfarë ka atje”);
qëndroni me foshnjën ose fëmijën e vogël në situata të tilla ose situata të reja që kërkojnë ndërveprim (si park lojërash, dhoma lojërash). Gjatë kësaj kohe, mbështetni fëmijën në eksplorimin e hapësirës dhe të lodrave. Gjithmonë lavdëroni sjelljet “e guximshme” - kur një fëmijë përgjigjet, shikon një person, provon diçka të re, bën kontakt ose luan larg jush ose me dikë;
rrini të qetë dhe të përmbajtur - mos e refuzoni fëmijën, por mos e ngushëlloni shumë. Mundohuni ta paraqisni situatën si diçka normale, ndërsa në të njëjtën kohë tregoni se e kuptoni që fëmija nuk ndihet rehat dhe se ju jeni atje për të gjetur një mënyrë për ta bërë atë të ndihet më mirë së bashku me ju. Vendosni një shembull për fëmijën, në mënyrë që ai/ajo të mësojë duke vëzhguar reagimet, përshtatjet dhe sjelljen tuaj (për shembull, kur dikush ju drejtohet – ju përgjigjeni);
“Mbroni anën e fëmijës tuaj”. Nëse dikush e quan frikacak/e në praninë tuaj, mos ngurroni ta korrigjoni para fëmijës: “Ai/ajo ka nevojë për pak kohë për të qenë gati dhe për t’u njohur me të gjithë. Sapo të ndihet më rehat, ai/ajo do t’i bashkëngjitet lojës”. Kjo i dërgon një mesazh fëmijës që ju e kuptoni se si ndihet, ju e pranoni atë dhe jeni të sigurt se ai/ajo do ta trajtojë këtë situatë me shkathtësi.

Kur kthehet ndrojtja në shqetësim?

Ndonjëherë ndrojtja mund të shndërrohet në ankth - shqetësim të tepërt. Nëse fëmija ka ndrojtje të theksuar që ndikon në funksionimin e tij/saj (nuk mund të shkojë në vende të caktuara, shmang situatat që kërkojnë kontakt, shfaq frikë ose shqetësim në këndet e lojërave, në dhomat e lojërave etj.) dhe nuk ka ndryshim, atëherë kërkoni këshilla profesionale.