Chaqaloq signallari va bolaning tana tili: qoʻllanma
Kichkintoylar signallari va tana tili haqida
Farzandingizning tana tili uning his-tuygʻularini va sizdan unga nima kerakligini aytib berishi mumkin.
Tana tili sizga quyidagilar haqida muhim maʼlumot beradi:
- charchagan;
- och;
- uygʻoq va oʻynashga tayyor;
- tanaffusga muhtoj.
Nima uchun bolalarning signallariga javob berish juda muhim?
Kichkintoyning tana tilini sezsangiz va javob bersangiz, u oʻzini xavfsiz his qiladi. Bu chaqalogʻingiz bilan mustahkam munosabatlarni oʻrnatishga yordam beradi. Siz va boshqa asosiy parvarish qiluvchilar bilan mustahkam munosabatlar chaqaloqning rivojlanishi uchun juda muhimdir.
Chaqaloq signallarini aniqlash
Barcha chaqaloqlar oʻzini qanday his qilayotgani va sizdan nima kerakligini bilib olishadi. Ammo har bir chaqaloq nimani xohlayotganini aytib berish uchun oʻz belgilarining aralashmasini rivojlantiradi. Oxir-oqibat, chaqalogʻingizning shaxsiy tushunchalari va his-tuygʻulari haqida aytadigan narsalarni bilib olasiz.
Jajji farzandingiz bilan bir-biringizni bilib olgach, siz ham uning shaxsiy murojaatlariga javob berishning eng yaxshi usulini aniqlaysiz. Misol uchun, chaqaloq unga tabassum qilganingizda xotirjam koʻrinishi yoki qoʻshiq aytganingizda, u bilan gaplashganingizda buni yoqtirishi mumkin. Bu esa u keyingi safar injiqlik qilganda qanday javob qaytarishni oʻrganishingizga yordam beradi.
“Men charchadim” deyish uchun signallar
Chaqaloqlarda charchash belgilari quyidagilardan iborat:
- uzoqqa tikilish;
- keskin harakatlar;
- esnash;
- gʻimir-gʻimir harakat;
- barmoqlarni soʻrish;
- odamlar yoki oʻyinchoqlarga qiziqishni yoʻqotish.
Farzandingizda charchoq alomatlarini koʻrsangiz, uni uxlashga yotqizish maqsadga muvofiq boʻladi.
“Men ochman” deyish uchun signallar
Yangi tugʻilgan chaqaloqlar har 2–3 soatda ovqatlanishi kerak. Kichkintoyingiz och boʻlsa, u shunday qilishi mumkin:
- soʻruvchi tovushlarni chiqarish;
- koʻkrak tomon oʻgirilish.
Yangi tugʻilgan chaqaloqlarda har 1–2 soat, kattaroq bolalarda esa 3–4 soatda bu signallar paydo boʻlishi mumkin.
Kichkintoyingizda ochlik belgilarini payqasangiz, unga ovqat taklif qilish – yaxshi fikr. Bolaning qachon ovqatlanishini aniqlashda belgilangan soatlarni kutishdan koʻra undagi ochlik belgilarini qidirish yaxshiroqdir.
“Men oʻynashni xohlayman” deyish uchun signallar
Kattaroq chaqaloqlar odatda “ovqat – oʻyin – uyqu” tartibiga amal qiladi.
Farzandingiz siz bilan oʻynashga tayyorligini koʻrsatadigan belgilar:
- koʻzlari katta ochilgan va yorqin;
- koʻz bilan aloqa;
- kuladi;
- silliq harakatlar;
- sizga qoʻllarini choʻzadi.
Kichkintoyda “oʻynashga tayyor” belgilarini koʻrsangiz, demak, hozir tabassum qilish va u bilan gaplashish uchun yaxshi vaqt. Oʻyin oddiy: uning uchun eng yaxshi oʻyinchoq – siz va eng yaxshi oʻyin – siz bilan oʻynashdir.
“Menga tanaffus kerak” deyish uchun signallar
Toʻrt oylik va undan katta chaqaloqlar oʻyin vaqtidan keyin doim ham uyquga tayyor boʻlmasligi mumkin. Baʼzan ular surʼat yoki faoliyatning oʻzgarishini xohlashadi. Xoʻsh, bu signallar nimaga oʻxshaydi?
Agar chaqaloq hozir qilayotgan ishidan uzilishni xohlasa:
- sizdan yuz oʻgiradi;
- buraladi yoki tepsinadi.
Kichkintoyingizda “tanaffus uchun tayyor” belgilarini payqasangiz, unga sokin vaqt yoki boshqa faoliyatni berish yaxshi fikr. Misol uchun, agar chaqaloq boshini siz koʻrsatgan shaqildoqdan uzoqlashtirsa, uni bir muddat orqamachasiga yotqizish mumkin.