Ijtimoiy-hissiy rivojlanishni ragʻbatlantirish: oʻn uchinchi – oʻn sakkizinchi oylar (13–18-oylar)
Tuygʻular va xatti-harakatlarni tartibga solish
Farzandingiz tobora koʻproq tashabbus koʻrsatmoqda. U atrofidagi narsalarga va boshqa odamlarga qiziqadi. Bola reaksiyalaringizni tushunishni allaqachon oʻrganib oldi. Bolaning yonida boʻling va u izlanishlarini xavfsiz olib borishiga imkon yarating. Yaxshi xatti-harakatlarga ijobiy munosabat bildiring, bolaga quvonchingizni koʻrsating va uni farzandingiz bilan boʻlishing. Bola xafa boʻlganda yoki jahllanganda xotirjam munosabatda boʻling. Reaksiyalaringiz bolaning tushuncha va hissiyotlarini shakllantiradi.
Chegaralarni belgilash
Bola birinchi marta chegaralarga duch kela boshlaydi. Baʼzan uning reaksiyasi kuchli boʻlishi mumkin. Bu – yangi tajriba, bolaning shaxsiy istaklari va xatti-harakatlari talablaringizga mos kelishi uchun maʼlum vaqt talab etiladi. Sizning harakatlaringiz – eng yaxshi namuna. Nima istayotganingizni qisqacha tushuntiring. Nima kutayotganingizni belgilab oling, chegaralarni birin-ketinlik bilan oʻrnating va bolaning siz xushlamagan xatti-harakatlariga xotirjam munosabat bildiring.
Boshqalar bilan munosabatlar
Bola boshqa odamlarga va ularning harakatlariga qiziqishini namoyon qiladi. U boshqa bolalarga qiziqish bildirishni boshlaydi – ularni kuzatadi, ularga yaqinlashadi. Farzandingizga turli xil odamlar, boshqa bolalar bilan tanishish imkoniyatini bering. Uchrashuvlarni kundalik hayotning bir qismiga aylantiring. Baʼzi bolalar uyatchanlik qilishi mumkin, boshqalari esa aloqa oʻrnatishda faol. Bolaga oʻzini erkin tutib ketishi uchun vaqt bering, kerakli yordam koʻrsatish uchun yonida boʻling.
Eʼtibor izlash
Bola sizning eʼtiboringizga ehtiyoj sezadi. Oʻyin va boshqa harakatlar paytida siz unga qarab turganingizga ishonchi komil boʻlishini istaydi. Ushbu muhim ehtiyojni qondiring. Farzandingiz sizga yaqinlashganda unga qarang, u sizga tabassum qilganida jilmayish bilan javob bering, uni qarashingiz bilan kuzatib qoʻying va sizga biror narsa koʻrsatganda izoh bering. Sizga nimaga erishganini koʻrsatganda bolani maqtang, zarur paytda taskin bering. Reaksiyalaringiz bolaga u siz uchun muhimligini koʻrsatadi. Ijobiy tasdiqlash ichki yutuq va qoniqish tuygʻusini kuchaytiradi.