Развіццё моўных навыкаў ва ўзросце 4–5 гадоў

Развіццё слоўнікавага запасу і маўлення ў дзяцей 4–5 гадоў

У гэтым узросце ваша дзіця даведаецца і пачне выкарыстоўваць больш:

• злучальных слоў, такіх як «калі» і «але»;
• слоў, якія тлумачаць складаныя эмоцыі, напрыклад «разгублены», «засмучаны», «захоплены»;
• слоў, якія называюць разумовыя працэсы, напрыклад «не ведаю»,  «памятаю»;
• слоў, якія тлумачаць, дзе што знаходзіцца, напрыклад «паміж», «унізе», «уверсе».

Ваша дзіця таксама запамінае ўсё больш і больш прыметнікаў, якія дапамагаюць яму лепш апісваць рэчы, напрыклад «пусты», «смешны».

У цэлым дашкольнікі разумеюць значна больш слоў, чым могуць ужываць.

Сінтаксіс і граматыка ў развіцці маўлення

У рамках свайго маўленчага развіцця ў гэтым узросце ваша дзіця будзе гаварыць складанымі сказамі, злучаючы невялікія сказы з дапамогай такіх слоў, як «і» або «таму што».

Прыкладна ў 5 гадоў дзіця пачне выкарыстоўваць розныя тыпы сказаў. Напрыклад, яно зможа сказаць, што «сабака гнаўся за кошкай». Ваша дзіця зможа выкарыстоўваць доўгія сказы, якія змяшчаюць да дзевяці слоў.

Таксама ў гэтым узросце ваша дзіця будзе ведаць усе канчаткі слоў. Напрыклад, яно можа змяняць канчаткі, каб такое слова, як «прыгожы», ператварылася ў «прыгожае». Аднак яно ўсё роўна можа рабіць некаторыя памылкі (напрыклад, гаварыць «Яны хочуць сысці» замест «Яны хочуць ісці»).

Ваша дзіця разаўе здольнасць гаварыць пра падзеі, якія адбыліся ў мінулым ці адбудуцца ў будучыні, а не толькі пра тое, што адбываецца прама зараз. Яно навучыцца правільна ўжываць форму прошлага часу і множнага ліку, а таксама займеннікі («ён», «яго», «ёй» і інш.).

Разуменне і развіццё маўлення

Прыкладна ва ўзросце 5 гадоў дзіця будзе разумець і выкарыстоўваць словы, якія тлумачаць, калі адбываецца пэўная падзея, напрыклад «да», «пасля», «на наступным тыдні». У яго ўсё яшчэ могуць быць праблемы з разуменнем складаных працэсаў, такіх як «адначасова». Яно можа пачаць задаваць пытанні, калі не разумее інструкцыі.

Ваша дзіця пачне разумець такія фразы, як «Ты мяне тузаеш за нагу».

Яно будзе выконваць указанні, якія ўтрымліваюць больш за два дзеянні, нават калі сітуацыя новая. Напрыклад: «Аддай свой білет таму чалавеку, ён яго праверыць, і тады мы зможам пайсці ў кіно». Але ваша дзіця можа рабіць тое, што яно чуе першым, і ігнараваць словы, якія паказваюць яму парадак дзеянняў. Напрыклад, яно можа праігнараваць словы «перш чым» у сказе «Перш чым мы пойдзем у кіно, аддай свой білет кантралёру».

Вымаўленне ў развіцці маўлення

Калі вашаму дзіцяці споўніцца чатыры з паловай гады, староннія людзі змогуць разумець амаль кожнае слова, якое яно вымаўляе.

У вашага дзіцяці могуць быць праблемы з выкарыстаннем некаторых гукаў. Часам яно можа няправільна вымаўляць некаторыя складаныя словы, прапускаючы гукі, напрыклад, казаць «тэфон» замест «тэлефон» ці «пагецці» замест «спагецці».

Развіццё гутарковага маўлення і расказванне гісторый

Ваша дзіця будзе ўсё лепш расказваць гісторыі, хоць часам яно можа паведамляць занадта многа ці, наадварот, недастаткова інфармацыі. У яго таксама могуць быць праблемы з пераказам зместу па парадку і з тлумачэннем таго, пра каго яно гаворыць. Канцоўкі яго апавяданняў могуць не мець сэнсу ці здавацца нечаканымі.

Але ваша дзіця таксама будзе лепш бачыць рэчы з пункту гледжання іншых людзей, таму яно можа дадаваць у гутарку карысную даведачную інфармацыю. Напрыклад: «Я пайшоў у дом сябра, і ў нас быў торт, а мой сябар з майго дзіцячага сада».

У дзіцяці пачне добра атрымлівацца размаўляць па чарзе з групай людзей. Яно будзе размаўляць з патрэбнай гучнасцю ў залежнасці ад сітуацыі.  Ваша дзіця навучыцца фармуляваць просьбы больш ветліва, выкарыстоўваючы такія словы, як «магу», «хацеў бы», «мог бы». Яго просьбы таксама могуць быць менш прамымі і відавочнымі. Напрыклад, яно можа сказаць: «Гэта смачна пахне», калі хоча што-небудзь з’есці.

Да таго ж у гэтым узросце ваша дзіця пачне выкарыстоўваць маўленне, каб дражніцца і расказваць анекдоты. Яно можа смяяцца з недарэчных ці выдуманых слоў.

Дзеці растуць і развіваюцца з рознай хуткасцю. Інфармацыя ў гэтым артыкуле прапануецца толькі ў якасці памяткі. Калі ў маўленчым развіцці вашага дзіцяці вы бачыце адставанні ад іншых дзяцей яго ўзросту ці вы занепакоены па якой-небудзь іншай прычыне, звярніцеся па кансультацыю да ўрача або медсястры. Вы таксама можаце пагаварыць з лагапедам ці выхавацелем.