Тавозун дар байни кор ва зиндагии шахсӣ: машваратҳо барои оилаи Шумо

Мувозинат дар байни кор ва зиндагии шахсӣ чист?

Тавозун дар байни ко рва зиндагонии шахсӣ – ин алоқаи байни кор ва дигар ҷузъҳои муҳими ҳаёти Шумо – аз ҷумла оила, корҳои хонагӣ, ҳаёти ҷамъиятӣ, варзиш, шуғл ва ғайра мебошад. Агар Шумо эҳсос намоед, ки барои ҳамаи ин вақти кофӣ доред, пас маълум мешавад, ки тавозун дар байни кор ва зиндагонии шахсии Шумо хуб аст.

Ягон формулаи универсалии мувозинати кор ва зиндагӣ вуҷуд надорад. Ин барои ҳама гуногун аст, зеро ҳар як вазъияти оилавӣ инфиродӣ ва беназир аст. Тавозуни метавонад дар мавриди ҳама гуна тағйирот дар кор, оила ва дигар соҳаҳо дигаргун шавад.

Бо доштани интизориҳои воқеӣ, тавассути озмоиш ва иштибоҳ Шумо эҳтимолан равишеро пайдо кунед, ки ба Шумо ва оилаи Шумо барои ноил шудан ба мувозинати кор ва зиндагӣ ба таври дарозмуддат кӯмак кунад.

Бартарии гузоштани тавозун дар байни кор ва зиндагии шахсӣ

Бартариҳои шахсӣ

Кофтани тавозун дар байни кор ва зиндагонии шахсӣ ба Шумо имкон медиҳад:

• изтироб ва мондагиро кам кунад;
• вақти Шумо назорат карда шавад;
• тез қабул намудани қарор ва иҷро намудани вазифаҳои ба ӯҳда гирифта;
• нигоҳ доштани саломатӣ.

Ҳаёти ботавозун ва мутаносиби оила метавонад ба пешгирии афсурдагӣ дар ҷои кор мусоидат кунад.

Бартариҳо барои кӯдак

Барои инкишоф ва омӯхтан ба кӯдакон таваҷҷӯҳи Шумо ва якҷоя вақт гузаронидан зарур мебошад. Беҳтарин вақт барои фарзандатон - ин аст, ки Шумо аз ҷиҳати ҷисмонӣ ва эҳсосӣ бо ӯ ҳастед. Тавозуни кор ва зиндагӣ метавонад ба Шумо кӯмак намояд, ки вақти лозимаро барои фарзандатон пайдо кунед.

Бартариҳо барои муносибати Шумо

Вақти якҷоя сипаринамуда ва ҳаловатбахш сохтори асосии ҳама гуна муносибатҳо мебошад. Тавозуни хуб дар байни кор ва зиндагонии шахсӣ ба Шумо дар сохтони муносибати хуб бо фарзандатон ва ҳамсаратон имкон ва қувват медиҳад.

Тавозуни байни кор ва зиндагии шахсиро чи гуна вайрон кардан мумкин аст

Кор метавонад барои гузаронидани вақти кофӣ бо оилаатон монеъ шавад.

Чуноне ки аён аст, дар вақти кор Шумо наметавонед ба фарзандатон вақт ҷудо кунед. Агар Шумо рӯзи кории тӯлонӣ дошта бошед, ин маънои онро дорад, ки Шумо ҳангоми хоб рафтани фарзандонатон ба хона меоед ё пеш аз бедор шуданашон ба кор меравед. Дидани онҳо дар давоми ҳафта барои Шумо дар гумон аст. Агар Шумо кореро дар хона анҷом диҳед, дар он маврид низ ин метавонад ба муносибати Шумо таъсир расонад, ки Шумо чӣ қадар вақтро бо фарзандонатон сарф мекунед.

Ба таври доимӣ машғул будан ба кор метавонад ба вақти барои фарзандонатон сарф менамудаи Шумо таъсири манфӣ расонад. Масалан, Шумо метавонед дар хона бошед, аммо тамоми фикру ақидаҳои Шумо бо масъалаҳои корӣ банд мешавад. Эҳтимол Шумо дар бораи ҳодисаҳои дар давоми рӯз руйдода ёдовар мешавед ё ҳоло ҳам ба ҳалли мушкили дар ҷои кор ҷойдошта  диққат медиҳед.

Барои чи ба кӯдакон зарур аст, ки Шумо аз кор дам гиред

Кӯдакон бештар ва аксар вақт дар охири рӯз ба диққати Шумо эҳтиёҷ доранд – ва ин вақтест, ки Шумо на ҳама вақт ҷудо карда метавонед. Онҳо метавонанд ба Шумо тамоми хабарҳои рӯзро нақл кунанд ё аз Шумо хоҳиш кунанд, ки дар ягон кор ба онҳон кӯмак расонед.

Кӯдакон низ метавонанд масалан, дар кӯдакистон ё дар мактаб рӯзҳои бад дошта бошанд. Онҳо шояд ба ҳамдардӣ ё маслиҳати Шумо ниёз доранд, ё онҳо танҳо мехоҳанд, ки Шумо ба онҳо гӯш диҳед ва дилсӯзӣ кунед. Вақте ки ҳама дар хона ҳастанд, кӯдакони хурдсол аксар вақт хаставу хашмгин шуда гурусна мемонанд. Шояд онҳо ба оғӯш ва суханони хуби Шумо ниёз доранд.

Ин метавонад кори душвор бошад, хусусан вақте ки Шумо хӯроки шом тайёр мекунед ва ба рӯзи дигар омода мешавед. Аммо шояд барои таваққуф кардан, гӯш кардани кӯдак ва муошират бо ӯ вақт ҷудо кардан меарзад. Ин ба кӯдакон итминон медиҳад, ки онҳоро дӯст медоранд, дар шароити бехатар ҳастанд ва ин метавонад ба ҳама кӯмак расонад, то ки худро озод ва беҳтар ҳис кунанд.

Шумо шояд бо омода кардани хӯроки шом ё омодагӣ ба рӯзи дигар банд бошед, аммо новобаста аз ин бояд ҳамеша ба фарзандатон диққат диҳед, ӯро гӯш кунед ва бо ӯ муошират намоед. Бисёре аз волидон инро яке аз масъулиятҳои худ медонанд, аммо агар амиқтар назар андозед, дарк мекунед, ки доштани кӯдак чи қадар олиҷаноб аст ва ҳангоми баргаштан ба хона бо ӯ тамоми дунёро мубодила карда метавонед.

Шароитҳои нав барои тавозуни хуб дар байни кор ва зиндагии шахсӣ

Агар Шумо волидайни коргар бошед бояд дар бораи он фикр кунед, ки чӣ гуна корро бидуни зарар расонидан ба оила ташкил кунед. Кӯшиш кунед фаҳмед, ки Шумо ба кадом имтиёзҳо мувофиқат мекунед, шартномаи меҳнатии худро аз назар гузаронед ва бо ҳамкорони худ сӯҳбат кунед. Сипас ин масъаларо бо роҳбари худ муҳокима кунед.

Вариантҳои имконпазир:

• соатҳои кории мувофиқ – масалан, Шумо метавонед баъзан ба кор дертар биёед ё аз кор дер наравед, ё баръакс. Соати кории мувофиқ метавонад ба Шумо дар ташкили баъзе лаҳзаҳои реҷавии худ, масалан вақте ки Шумо кӯдакро аз кӯдакистон мебаред ё меоред, кӯмак кунад;
• кори фосилавӣ аз хона;
• аз руи графики хафтаи кори нопурра ё рузи кутохшудаи кор.

Новобаста аз он ки дӯстон, ҳамкорон ё одамони дигар дар бораи чӣ кор карданатон чӣ фикр мекунанд, вариантеро интихоб кунед, ки барои оилаи Шумо беҳтар аст.

Тағйир додани одатҳои корӣ

Вақте ки Шумо фарзанддор ҳастед, аз нав дида баромадани одатҳои корӣ барои Шумо муфид мебошад. Инҳоянд баъзе идеяҳо:

• Пеш аз он ки аз кор баромада равед, рӯзи кориатонро ба хотир биёред. Ин ба Шумо кӯмак мекунад, ки тадриҷан ба фикр дар бораи хона ва оила гузаред.
• Агар аъзоёни оилаатон ба Шумо иҷозат диҳанд, ки то дер кор кунед, беҳтар аст, ки вазифаро ба хона набурда дар ҷои кор анҷом диҳед. Бо вуҷуди ин, соатҳои дароз кор кардан шояд беҳтарин роҳи муваффақият набошад.
• Кушиш кунед, ки корро тавре ташкил кунед, ки душвортарин вазифаҳои корӣ дар нимаи аввали руз ҳал карда шаванд, на дар нимаи дуюм.
• Дар рӯзи кории худ лаҳзае ҷудо кунед, то бо фарзандатон алоқа дошта бошед. Ин метавонад оддӣ бошад - ба мисли дидани акс ё фикр кардан дар бораи чизи махсусе, ки Шумо ба наздикӣ якҷоя иҷро кардаед. Ин ба Шумо кӯмак мекунад, ки сабаби ба даст овардани мувозинати байни кор ва зиндагиро ҳамеша дар хотир доред.
• Кӯшиш кунед, ки барои корҳои дар хона пешбинишуда, баъзе маҳдудиятҳо муқаррар кунед, аз ҷумла маҳдудияти вақт барои тафтиши почтаи электронӣ ва ҷавоб додан ба почтаи электронӣ ё зангҳои телефон.

Тезтар аз кор ба хонаву оила гузаред

Вақте ки Шумо ба хона бармегардед, Шумо метавонед худро барои сӯҳбат бо фарзандонатон бештар омода ҳис кунед, агар метавонед ҳангоми дар роҳ рафтан аз кор равонӣ дам гиред. Баъзе аз ин роҳҳоро санҷед.

Якчанд усулҳои зеринро истифода бурда метавонед:

• Телефони кории худро хомӯш ва фурӯзон кунед, мусиқӣ, радиову китобҳои аудиоӣ гӯш кунед ё каме машқ кунед — агар имконпазир бошад, пиёда равед.
• Дар бораи роҳҳои истироҳат дар вақти сафар кардан фикр кунед. Масалан, агар вазъияти Шумо имкон диҳад, метавонед аз дохили боғи истироҳатӣ гузаред ё нақлиёти ҷамъиятиро истифода намоед.
• Дар бораи фарзандатон фикр кунед ва вақте ки Шумо аз кор ба хона бармегардед, якҷоя чӣ кор хоҳед кард.

 Дар поён ғояҳо оид ба чӣ гуна бо хушнудӣ ва фоидабахш гузарондани шом оварда шудаанд:

• Барои ба таври ҷисмонӣ, равонӣ ва эҳсосотӣ гузаштан аз кор ба хона ва аз вазифаи  корманд ба вазифаи волидайн анъана тартиб дода қоидаҳои муайянро риоя намоед. Ин метавонад ба мисли як чизи оддӣ чун иваз кардани либоси корӣ бо либоси хонагӣ бошад.
• Бо оилаи худ, аз ҷумла кӯдакони калонсол дар бораи мушкилоти гузариш аз як нақш ба нақши дигар дар ҳолатҳои стресс дар ҷои кор сӯҳбат кунед. Ба онҳо кӯмак кунед, ки чизҳоро аз нуқтаи назари Шумо бубинанд ва кӯшиш кунед, ки ба вазъият аз нуқтаи назари кӯдакон нигоҳ кунед. Имкониятҳо ва интизориҳои воқеиро дар бораи вақти шахсӣ ва оилавӣ муқоиса кунед.
• Агар Шумо дар хона кор кунед, кӯшиш кунед, ки фазои кории худро аз фазои оилавӣ ҷудо кунед. Ҷадвали оғоз ва анҷоми корро барои кор таъин кунед ва вақтҳои дастрас набудани худро ба ҳамкорон ва мизоҷон возеҳ фаҳмонед.
• Аз ҳамсари худ ё шахсе, ки дар нигоҳубини кӯдаки Шумо кӯмак мекунад (доя, парастор, бибӣ) хоҳиш кунед, ки ба Шумо дар бораи рӯзи фарзандатон, дар бораи воқеаҳои хуб ва на он қадар хубе, ки метавонанд ба рӯҳияи кӯдак таъсир расонанд, нақл кунанд. Ин ба Шумо кӯмак мекунад, ки ба ӯ вақт ва таваҷҷӯҳи лозимаро сарф кунед.

Дар ҳаёт ҳолатҳои муайяне вуҷуд доранд, ки метавонанд пайдо кардани мувозинати байни кор ва хонаро душвор созанд, ба монанди оилаи нопурра ё тарбияи кӯдаки дорои хусусиятҳои инкишоф. Дар чунин ҳолатҳо, Шумо метавонед ба оила, дӯстон ё мутахассисон барои кӯмак ва дастгирии лозима муроҷиат кунед.